САМО МОЈ СТАВ

Глобалната политика ќе биде доминирана од достапноста, трговијата и инвестициите во микрочипови во следните неколку децении, изјави извршниот директор на Интел, Пат Гелсинџер, во интервју што го даде за CNN на Светскиот економски форум одржан во Давос.  Гелсинџер ја презеде функцијата извршен директор во февруари 2021 година. Во интервјуто тој изјави дека локациите на светските нафтени резерви ја дефинирале глобалната геополитика во последните педесет години, но дека во следните педесет години чиповите ќе имаат толкаво значење, што е, областите каде што ќе се произведуваат чипови и области кои ќе бидат важни за синџирите на снабдување со технологија. Гелсинџер рече дека инвестицијата на компанијата во нови производствени капацитети во САД, Европа и на други места е важна не само за иднината на компанијата, туку и за „глобализацијата на најкритичниот ресурс за иднината на светот“. „Потребен ни е овој географски избалансиран, еластичен синџир на снабдување“, изјави тој. Интел минатата го

Владата на Србија усвои предлози за правосудни закони. Во наредните денови претстои процедурата во Народното собрание. Во своето мислење од октомври 2022 година, Венецијанската комисија (ВК) ги пофали напорите и даде неколку забелешки и препораки. Во последователно мислење (16-17 декември 2022 година) таа наведе дека во ревидираните текстови делумно се почитувани препораките, дека спорните области, особено оние поврзани со улогата на Министерството за правда, мандатите на претседателите на судовите и опасноста од политичка хомогеност на лаичката компонента на судовите на Високиот совет, иако формално не е во конфликт со европските стандарди, може да доведе до конфузија. Таа изрази надеж дека одредени решенија ќе се подобрат во собраниската расправа. Сепак, една забелешка предизвика посебно внимание. И во основното мислење (точки 16 и 96) и во последователното мислење (точки 8 и 74), Врховниот суд укажува на потребата законодавната реформа да биде придружена со промена на правната култу

Можеби ова е годината кога вештачката интелигенција ќе го трансформира секојдневниот живот. Така рече Бред Смит, претседател на „Мајкрософт“, на настан организиран неодамна од Ватикан за вештачка интелигенција. Но изјавата на Смит помалку беше предвидување отколку повик за акција. Нема сомнение дека вештачката интелигенција претставува застрашувачка низа на оперативни, етички и регулаторни предизвици и да им се обратиме ќе биде далеку од едноставно. Иако развојот на вештачката интелигенција датира од 1950-тите, контурите на технологијата и веројатното влијание остануваат нејасни. Се разбира, неодамнешните откритија, од речиси застрашувачкиот текст слично напишан како од човек, од страна на „ЧетГПТ“ на „Опен АИ“, до апликациите што можат да го скратат процесот на откривање лекови, фрлаат светлина врз некои димензии за огромниот потенцијал на вештачката интелигенција. Но, останува невозможно да се предвидат сите начини на кои вештачката интелигенција ќе ги преобликува човечките животи и

Во ретроспектива, 2022 година ќе се смета за година кога вештачката интелигенција почна да станува широкоприфатена. Објавувањето на ЧетГПТ од истражувачката лабораторија на „Опен АИ“ со седиште во Сан Франциско привлече големо внимание и отвори уште поголеми прашања. Само во првата недела, ЧетГПТ привлече повеќе од милион корисници и се користеше за пишување компјутерски програми, компонирање музика, играње игри и полагање правосуден испит. Учениците открија дека може да пишуваат есеи што можат да се користат достојни за оценка 4. ЧетГПТ е далеку од совршен, исто како што ученичките есеи за оценка 4 се далеку од совршени. Информациите што ги дава се веродостојни исто колку и информациите што му се достапни, а доаѓаат од интернет. Како ги користи тие информации зависи од неговата обука, која вклучува надгледувано учење или, на друг начин, прашања поставени и одговорени од луѓето. Тежините што ЧетГПТ им ги придава на своите можни одговори се изведени од учењето со поткрепа, каде што луѓе

Од оаза на мирот до конфликтно подрачје Република Македонија во 1990-те години на минатиот век беше нарекувана со епитетот „оаза на мирот“, алудирајќи на фактот дека беше единствена република која отцепувањето од поранешна СФРЈ не го означи со крв на нејзина територија, туку со демократски референдум, како највисок стадиум на демократија. Во наредната деценија од осамостојувањето, на наша територија примивме повеќе од двесте илјади бегалци за време на војната на Косово, а во 2001 година се соочивме со вооружен конфликт на сопствена територија. Злосторствата сторени за време на овој конфликт политичарите решија да ги амнестираат, иако меѓународното право пропишува дека воени злосторства не застаруваат. Анализирајќи ги состојбите од историски аспект, ми се чини дека македонските граѓани никогаш не се навикнаа да живеат во состојба на мир и благосостојба, туку во состојба на незавршен мир и константни скриени закани од нови конфликти и немири. Меѓуетничките тензии внатре во Македонија, до

Во последните десетина години во Европа се шири фама околу таканаречениот популизам. Особено во земјите на истокот и на југоистокот од ЕУ се засилија силите кои се нарекуваат популистички. Попрецизно тоа би можело да се каже дека во регионот од Полска до Бугарија и во земјите од западен Балкан кои имаат статус на кандидати за членство во ЕУ, на власт дојдоа речиси без исклучок оние политичари кои владеат авторитарно и автократски, односно луѓето кои во најмала рака се зајадливи кон демократијата и нејзините институции, односно ги презираат. Тие пропагираат националистичка политика, делумно етницистичка и политика на суверенизам, и под закрила на овој идеолошки плашт инсталираа корумпирани клиентелистички состави. Загриженост и несигурност Тој развој пред сѐ го овозможија бројни кризи кои следеа една по друга, кризи кои ЕУ ги доживеа во изминатата деценија и половина. Притоа, подемот на лидерите како унгарскиот премиер Виктор Орбан од една страна предизвика голема загриженост меѓу симпа

Во либералните демократии веќе со години се продлабочува политичката поларизација, се намалува довербата во владеењето на правото и, институционално гледано, состојбата општо се распаѓа. Кризата наметната со КОВИД-19 ги ​​забрза овие трендови, а потребата за јасна стратегија за одбрана на либералната демократија стана итна како никогаш досега. Во 1947 година, две години по десеткувањето на Хирошима и Нагасаки со нуклеарни бомби, „Журналот за атомски научници“ го претставил Часовникот до Судниот ден. Целта била да се информира дека светот е на раб на уништување и да се поттикнат дејствија за „враќање на времето“. Во денешно време треба да се разгледа потребата да се создаде часовник што ќе покажува колку блиску до колапс се нашите демократии. Стрелките на тој современ „Часовник до Судниот ден за демократијата“ брзо би се приближувале кон полноќ. Либералната демократија се заснова на идејата дека доколку поединците разумно постапуваат во сопствен интерес ќе се добијат добри резултати. Ме

Во партитократија, секоја партија ветува дека ќе му ја врати моќта на граѓанинот, но ниту една не го идентификува институционалниот дизајн како причината за неговата немоќ. Наместо тоа, партиско-политичарската класа континуирано ги зголемува своите привилегии, додека генералната состојба на општеството станува се полоша. Единствениот резултат од децении на делегирање на моќта на “народни претставници” е поларизација, отуѓеност и губење на довербата во политичкиот процес. Како да се протолкува фактот што во последните неколку децении поимот демократија воопшто ја нема изгубено неговата популарност, иако довербата во демократските системи е во постојан пад? Очигледно, постои крупен јаз меѓу демократските идеали и општата пракса на демократија во модерните општества. Луѓето не сакаат тиранија и автократија, туку владеење на народот, преку слободно и рамноправно учество во носењето на општествените одлуки. Она од што не се задоволни е начинот на кој тоа е остварено. Во актуелниот систем, с

Ова е тешко и исцрпувачко време. Но исто така е точка на пресврт. Една идеалистичка генерација е во подем и копнее да го исполни духовниот вакуум кој ѝ го оставиja родителите. Опиплива е нивната желба за солидарност, за отфрлање на една индивидуалистичка култура. Има многу луѓе и од десницата и од левицата кои ја изгубија довербата во институциите на слободата на говорот и отворената дебата - кои се основа на либералниот поредок. Тие сметаат дека слободата на говорот е само маска која ја носат елитите за да ја сочуваат својата моќ. Затоа произведуваат нешто што се нарекува „култура на откажување“, затоа мислат дека да се има став е исто што и насилството, затоа се обидуваат политички да ги уништат луѓето со кои не се сложуваат и тоа заради неколку твитови. Го бранам либерализмот зашто мислам дека наш основен проблем се незнаењето и некомпетентноста, а не заговорот на некои елити. Светот е чудесно комплициран; на нашите системи им се неопходни реформи. Не мислам дека само еден поглед на

Надежите се топат една по друга Првата исчезна со веројатноста дека САРС-КоВ-2 има сезонски карактер, втората дека топлото време ќе ја ублажи пандемијата… Понатаму, увереноста на јавноста дека науката има способност за инстант разоткривање и решавање на вирусот, исто така, брзо се покажа како погрешна. Но, едно нешто што пречесто се нагласува, а тоа е „мантрата“ дека треба изодување подолг пат (години, дури и децении) до пронаоѓање ефикасна и безбедна вакцина и лекови. За тоа постојат неколку причини. Прва од нив е користа, која на полето на владеење во услови на економија на постојан шок и пресија (а сега се гради токму таква економија) пандемијата им ја носи на политичките и стопанските елити. Втората причина е идентична со инструментите на нафтениот бизнис. Цената на нафтата се регулира со количеството нејзино производство – со намалување на производството цената на светскиот пазар расте, а со негово зголемување, таа паѓа. Одлуката за тоа кога цената ќе расте, а кога ќе паѓа не зави