На сите нас нѝ е добро позната реченицата: „Држава со ваква младина не треба да се грижи за својата иднина“. А сме се запрашале дали тоа може да се каже за денешнава младина? Дали тоа важи и за денешните млади генерации? За оние во кои што и јас самиот спаѓам.
По мас - медиумите секојдневно (а посебно во летниот период) нѐ „бомбардираат“ со кампањите за запишување на факултет и за студирање (на техничките науки, се разбира). Во последниве неколку години, повеќе од 90% од матурантите во земјава одлучуваат своето образование да го продолжат на некоја од високо образовните установи. Уписната политика во Република Македонија е таква што речиси секој може да се запише на факултет и да студира. Во изминативе години се отворија нови високо образовани установи, постојаните се проширија со дисперзирани одделенија, се зголеми квотата за запишување на студенти, така што сега имаме повеќе слободни места, отколку завршени срeдношколци.
Нејсе. Европа нѝ забележуваше дека имаме низок просек на високо образован кадар и дека тој процент мораме да го зголемиме! А тоа е Европа, нема играчки со неа, за да нема плачки! И што направивме ние? Се разбира дека најдобронамерно ги сфативме нејзините забелешки и го решивме и тој проблем. Отворивме високо образовни институции на секој чекор, дури од тинк – тенк организација направивме Универзитет (да не ти се верува, нели?), ама им покажавме дека сме послушни (впрочем, како и секогаш). Сега од толку многу дипломирани студенти можеме да им извезуваме и на нив во Европа! Шала настрана, ЕУ имала план и цел до 2020 година, 40% од населението да има диплома за завршено високо образование. Мене ми е страв да не сме ние преамбициозни, па да го надминеме сериозно овој праг?! Оти како почнавме...
Во Република Македонија огромен е бројот на високо образовен кадар кој што излегува на пазарот на трудот. А пазарот на труд не може да го апсорбира соодветно тој број. Реално имаме повеќе дипломи, ама помалку квалитет. Имаме повеќе факултети, ама помалку знаење. Во право се со кампањиве дека нѝ се потребни дипломци од областа на техничките науки, но се сеќава ли некој дека зад нас (не)одамна оставивме еден период и многу студенти кои дипломираа на факултетите од областа на техничките науки, а никогаш не се вработија според својата струка? Станува збор за генерациите на нашите родители, роднини и малку повозрасни пријатели. Некои од нив никогаш во текот на својот живот не добија шанса да работат според степенот на своето образование. Е сега, велат, времињата се сменети, па нѝ се потребни такви стручни лица. Јас ќе се согласам дека постои голем дисбаланс помеѓу бројот на запишани студенти на факултетите од областа на општествените науки, со оние на техничките науки. Но, не смееме во никој случај само согледувајќи го овој податок да ја правиме нашата стратегија за високото образование. Ако децата се нашето најголемо богатство, тогаш образованието е една од најодговорните работи! Затоа не играјте си со него! Во образованието долгорочно се планира, а не се работи од денес за утре. Тоа може само да го уништи и образованието и животите на многу млади луѓе!
Експертите отворено укажуваат на тоа дека во нашата држава немаме сериозна стратегија за развој на индустријата и на индустриските капацитети. Најпрво треба тоа да се направи, па потоа секако дека ќе се зголеми бројот на запишани студенти на факултетите за технички науки. Ако младите луѓе знаат дека кога ќе дипломираат ќе имаат каде да најдат работа, тие ќе студираат. А ако продолжиме вака како досега нема ништо да постигнеме. Барем ништо добро.
Немањето доволно просторни услови за непречено одвивање на наставниот процес, немањето доволно подмладок на наставниот кадар, заминувањето на најдобрите студенти надвор од државата се другите проблеми што се присутни секојдневно во високото образование, но за тоа ќе пишувам во некоја наредна прилика.
За да не бидам погрешно протолкуван, јас немам ништо против тоа секој млад човек да се запише на факултет и да го студира тоа што тој навистина го сака, но ќе се согласам целосно со изјавата на професор д-р Аристотел Тентов од ФЕИТ (дадена неодамна) дека: „не секој средношколец има капацитет да заврши факултет“.
Автор: Илија Јованов
Сите права се заштитени. Ниту еден дел од овој текст не смее да биде умножуван, препечатен во механичка, електронска или некоја друга форма, фотокопиран, снимен звучно или на некој друг начин, без претходно писмено одобрување од авторот.
(c) Copyright by Ilija Jovanov
All rights reserved