Каде се наоѓаат студентите во оваа наша држава? Каде се наоѓа младината на нашето општество? Се плашам дека ако речам – на маргините, ќе погрешам. Не (ги) ја гледам ниту таму!
Во последниов период се случи значаен настан. Студентите го добија новиот претседател на Студентскиот Парламент при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ од Скопје. Да, го добија е најправилниот термин за овој настан. А колку студенти излегоа на гласање за да го изберат својот лидер – првиот меѓу еднаквите? А оние што излегоа од кои причини го направија тоа? Не сакам да прејудицирам, бидејќи сум студент на друга високо образовна институција, па сметам дека не би било правилно да навлегувам повеќе со коментари за оваа работа. Ова, воедно, нека биде одговор за сите прашања што ги добив минатава недела, во смисла зошто немам коментар за ова случување.
Ама, како да бидеме сфатени ние студентите кога постојано си молчиме и дозволуваме работите само да нѝ се случуваат, а не превземаме апсолутно ништо? А дека нѝ е добро – не нѝ е!
Не велам дека само ние студентите сме виновни за состојбата во која што се наоѓаме, но ако сме доволно свесни дека работите не се такви какви што треба да бидат (или какви што сакаме да бидат), тогаш зошто остануваме да бидеме конформисти? Зошто нѐ почнеме да размислуваме со своја глава? Зошто ги прифаќаме општествените ставови на начин на кој политичките авторитети нѝ ги наметнуваат? Каде е нашето размислување? Каде е нашиот став? Речете сѐ како одговор на ова, само ве молам немојте да велите дека немаме избор! Тоа не е одговор, тоа е оправдување!
Одговорот на горе наведените прашања, нѝ го дава Ерих Фром, во делото “On Disobedience and other essays“ од 1984 година. Имено, тој причината за таквото однесување ја лоцира во потребата да се биде послушен. За човекот вели дека „сѐ додека е послушен кон моќта на државата, црквата или јавното мислење, тој се чувствува сигурен и заштитен. Всушност не е ни важно на која моќ ѝ се покорува. Таа е секогаш некоја институција или луѓе кои применуваат сила на овој или на оној начин и коишто прокламираат сезнаење и семоќ кои всушност се лажни. Послушноста го прави дел од моќта што ја обожава и затоа се чувствува силен. Не може да згреши, бидејќи таа одлучува за него; не може да биде осамен, бидејќи таа бдее над него; не може да направи грев, бидејќи таа не му дозволува, а и да стори грев, казната е само начин за враќање кон семоќната моќ“.
И сега си го поставуваме прашањето како да се ослободиме од стегите кои нѝ се наметнати? Како да се избориме против послушноста? Како да докажеме дека и ние постоиме?
Со послушност и со молчење – сигурно не! Но, со храброст – да! А храброста зависи од тоа колку е развиена личноста! Кога ние ќе бидеме доволно способни да размислуваме и да чувствуваме за себе, но и за доброто на сите нас како заедница – ќе можеме да зборуваме за храброст! Храброст да ѝ се каже „НЕ“ на моќта! Јас секогаш велам дека конформистите и кукавиците ги прифаќаат нештата како што им се дадени, а луѓето кои размислуваат со своја глава – прават сѐ што е во нивна можност за да ги подобрат работите!
Можеби начнавме и многу други проблеми што постојат кај нас младите луѓе во оваа наша држава, но верувајте дека работите се и те како меѓусебно поврзани. Ако го резимираме претходно констатираното, можеме да заклучиме дека ако сме незадоволни од состојбата во која се наоѓаме ние и нашиот образовен систем – решението не треба да го бараме во конформизмот, туку во храброста да им се спротивставиме на проблемите!
И на крај, повторно, ќе се согласам со Ерих Фром дека - принципите „sapere aude“ и „de omnibus est dubitandum“ – „да се осмелиме на мудрост“ и „во сѐ мора да се сомневаме“ - беа својствени за становништето кое ја поттикнуваше и унапредуваше способноста да се каже "НЕ".
Автор: Илија Јованов
Сите права се заштитени. Ниту еден дел од овој текст не смее да биде умножуван, препечатен во механичка, електронска или некоја друга форма, фотокопиран, снимен звучно или на некој друг начин, без претходно писмено одобрување од авторот.
(c) Copyright by Ilija Jovanov
All rights reserved