Во услови на криза, општеството честопати ги открива и своите најдобри аспекти и своите најлоши. Така е и со Ковид-19. Од една страна постои себичноста на залихи, од друга страна несебичноста на групите за заедничка помош. Од една страна, има хотели „Британија“, кои не само што отпуштија персонал, туку ги исели од нивното сместување (став што сега се чини дека е обратен под притисок на јавноста), од друга страна, фудбалерот претворен во сопственик на хотел, Гери Невил, кој вети дека ќе им исплати плати на сите вработени за време на пандемијата, истовремено обезбедувајќи бесплатно сместување за вработените во NHS. Од една страна, постојат медицински лица и болничари кои работат херојски со несоодветна заштитна опрема, од друга страна Министерството за внатрешни работи користи „здравствено дополнување“ за да изнуди пари од странски лекари за правото да ја користат истата здравствена услуга што тие помагаат да се одржи.
Исто така, во криза, прашањата што креаторите на политиките долго време ги игнорираа одеднаш стануваат итни. Пандемијата ја опфати несигурноста во работењето, суровоста на политиката на благосостојба, хипокризијата на системот во кој секој пат кога ќе дојде до некоја криза ни се кажува дека „сите сме во тоа заедно“, но во кој, пред и после кризата, потребите на најсиромашните и најранливите во голема мерка се игнорираат.
Економскиот товар наметнат од политиката на социјално растојание падна најмногу врз најсиромашните и најниско платените, од кои многумина не можат да работат од дома и имаат малку заштеди за да се вратат. Како одговор на тоа, канцеларката Риши Сунак во петокот го претстави главниот пакет мерки, вклучувајќи грантови за бизнисите што покриваат до 80% од платите на вработените и зголемување на универзални кредити и работни даночни кредити.
Мерките се значајни, неопходни и добредојдени. Во пакетот има дупки, особено за изнајмувачите и самовработените. Како и да е, Сунак имаше право да го нарече „невиден“. Но, се поставува прашањето: зошто се бара пандемија за потребите на ниско платените и несигурните работници да бидат сериозно сфатени?
Одредени политики, како што е државната субвенција за плати, се специфични одговори на тековната криза. Но, она што навистина ја изложи пандемијата е несоодветноста на одговорите на последователните влади на ниската плата и сиромаштијата. И додека можеби се чини дека грипот е критичен во овој момент, има подлабоки прашања што треба да се постават во врска со политиката, како што таа се развиваше во текот на многуте години.
Со доаѓањето на пандемијата, креаторите на политики одеднаш открија дека оние кои обично се испраќаат на маргините на работната сила како „неквалификувани работници“ се од суштинско значење за функционирањето на општеството. Чистачите, дуќанџиите, возачите на испорака - тоа се луѓето, честопати мигранти или жени, од чиј невидлив труд општество зависи, но чии напори обично се третираат со презир. Владиниот список на „клучни работници“ е список главно на работни места во кои работниците добиваат платени парични износи за вршење на витална работа. „Ниско квалификуваното“ стана мерка на морална вредност како описот на работата.
Влијанието на пандемијата, исто така, ги натера луѓето да забележат дека законската плата за болни е само 94,25 фунти неделно. Секретарот за здравство, Мет Хенкок, призна во „Прашање на време“ на Би-Би-Си дека тој не можеше да живее од тоа. „Но, Вие очекувате другите да живеат од тоа“, забележа Фиона Брус. Па дури и таа мала сума не е достапна за два милиони ниско платени работници, оние на договори со нула час или на самовработените. Проблемот со несоодветната плата на болните постои со години без креаторите на политиките да внимаваат многу. Неможноста да си дозволат да се разболат може особено да биде проблем во пандемија, но тоа е дилема со која долго време се соочуваат илјадници самовработени и независни изведувачи.
Ниту, пак, станува збор за платено боледување. Како што истакна Фондацијата за резолуција Торстен Бел, бенефициите за невработеност вредат помалку во реални услови сега отколку што беа во раните 90-ти. Надоместокот за работа и надоместок за вработување и поддршка за лицата со инвалидитет изнесува само 73,10 фунти неделно, ако имате 25 години или повеќе - и 57,90 фунти ако сте под 25 години. Надоместокот за негуватели за оние кои поминуваат најмалку 35 часа неделно грижејќи се за некој инвалид, е скандалозни 66,15 фунти неделно. Политичарите и креаторите на политики веќе долго време прифаќаат што е ефективна сиромаштија санкционирана од државата во рамките на нашиот систем за бенефиции.
Успешните влади од осумдесеттите години ги стигматизирани побарувањата и го направи системот на благосостојба суров и некооперативен. Во парламентот минатата недела, Иан Данкан Смит, архитектот на катастрофата како што е универзалниот кредит, ја предупреди владата против воведување на каква било форма на универзален основен приход, како „дестимулирачки за работа“. Постојат разумни аргументи за и против УБИ (универзален основен приход, заб.). Но, тврдењето за „дестимулирачки за работа“ премногу често се користеше како средство за да се намалат придобивките од „голите коски“ и беше, всушност, клучно за образложението на Данкан Смит за универзален кредит, претворајќи го она што можеше да биде разумна реорганизација на системот на придобивки во казнена.
И тогаш, тука е прашањето за приватните изнајмувачи. Владата објави тримесечно одложување на земјопоседниците за да можат да извршат иселување. За оние кои изгубиле плата или работа, тоа е само да се одложи, отколку да се елиминира проблемот. Како и со ниските плати и придобивките, прашањето е долгогодишно. Многу студии покажаа врска помеѓу приватното изнајмување и сиромаштијата, неможноста работните семејства да имаат ниски плати за изнајмување во многу делови од земјата и стравот од иселување и бездомништво, дури и во нормални времиња. Пандемијата не ја создала состојбата, таа едноставно го влошува претходно постоечкиот проблем.
Коронавирусот ја открива кршливоста на општествениот живот. Исто така, откри дека во голема мера таа кршливост не е резултат на пандемијата или обидот за борба против неа, туку е вградена во системот преку намерна политика. Загриженоста е што зад пандемијата и привремените мерки што ги објави канцеларката, прашањата за сиромаштијата и нееднаквоста уште еднаш ќе бидат игнорирани.
Финансиската криза во 2008 година беше решена со огромни количини на јавни пари. И тогаш беше направено јавноста да плати за таа дарежливост со една деценија на штедење. Можеби ќе треба да сториме „што и да е потребно“ за да ја доведеме пандемијата под контрола. Но, откако ќе биде под контрола, дали ние, исто така, ќе сториме сѐ што е потребно за да се справиме со ниската плата, несигурната работа и несоодветните придобивки?
Автор: Кенан Малик
Превод на македонски јазик: м-р Илија Јованов
Целиот текст е достапен овде.
Photo: https://kenanmalik.com